Πώς η Αργολίδα γέμισε νιτρικά Ελλάδα του 2000-2015

Οδοιπορικό στον κάμπο όπου οι κάτοικοι φοβούνται να πιουν το νερό με το οποίο ποτίζουν τις καλλιέργειες Τα λιπάσματα, η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και οι καρποί με τις καρκινογόνες ουσίες Η Αργολίδα, όπως και οι υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας όπου γίνονται εντατικές καλλιέργειες, πίνει νερά εμπλουτισμένα με καρκινογόνα κατάλοιπα νιτρικών εξαιτίας της αλόγιστης χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Καθώς ο καρκίνος θερίζει σε αυτές τις περιοχές, έξι συναρμόδια υπουργεία αποφάσισαν να πάρουν κάποια μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Την ίδια στιγμή η καταστροφή συνεχίζεται. Οπως ισχυρίζονται πολλοί, η Αργολίδα δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου.

Ο δρόμος που οδηγεί από την Αγία Τριάδα προς το Ναύπλιο περνάει μέσα από μεγάλα περιβόλια, γεμάτα πορτοκαλιές φορτωμένες καρπούς. Στην έξοδο του χωριού Αργολικό μπορεί κανείς να δει ένα μικρό πλήθος ανθρώπων που περιμένουν στη σειρά για να γεμίσουν δοχεία με πόσιμο νερό, αφού στα χωριά τους το νερό της βρύσης είναι ακατάλληλο εξαιτίας της μόλυνσής του από νιτρικά. Πρόκειται για μια σκηνή που θα ήλπιζε κανείς ότι δεν θα αντίκριζε στην Ελλάδα του 2000.

Παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις των αρμοδίων υφυπουργών και των τοπικών αρχόντων, πολλοί κάτοικοι της περιοχής πίνουν νερό στο οποίο οι συγκεντρώσεις νιτρικών φθάνουν τα 172 mg/lt (χιλιοστογραμμάρια/λίτρο), όταν το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο είναι 20 για τα παιδιά και 50 για τους ενηλίκους.

Τους πρώτους μήνες του 1999 οι κάτοικοι του χωριού Ελληνικό άκουσαν ότι απαγορεύεται πλέον να πίνουν από το νερό που έπιναν, γιατί οι αναλύσεις έδειχναν ότι τα νιτρικά είχαν φθάσει τα 172. Πρόκειται για ένα χωριό το οποίο βρίσκεται στα υψηλότερα σημεία της περιοχής, γεγονός που σημαίνει ότι το πρόβλημα έχει πλέον ξεφύγει από τα όρια του Αργολικού πεδίου. Χρειάστηκε να περάσουν μήνες ώσπου να βρεθεί μια καλή γεώτρηση και να μπορεί και πάλι το χωριό να πίνει νερό.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα τραγική στα χωριά του Δήμου Μιδέας. «Μόνο τα τρία από τα οκτώ δημοτικά διαμερίσματα της περιοχής μας έχουν καλό πόσιμο νερό και από αυτά παίρνουμε όλοι οι υπόλοιποι. Εχουμε εγκαταστήσει βρύσες ανάμεσα στα χωριά και από αυτές προμηθεύεται ο κόσμος νερό. Πολλοί δεν εμπιστεύονται ούτε αυτό το νερό και πίνουν μόνο εμφιαλωμένο» τονίζει η κυρία Γεωργία Νάσου, δήμαρχος Μιδέας.

Τα αποτελέσματα των αναλύσεων του νερού μιλάνε μόνα τους. Ενδεικτικά και μόνο θα αναφέρουμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές:

Το 1999 σε νερό γεώτρησης στη Ζόγκα Ελληνικού τα νιτρικά έφθαναν τα 46 mg/lt. Σε νερό γεώτρησης στο Κουρτάκι τα νιτρικά έφθαναν τα 78 mg/lt. Σε νερό γεώτρησης στον Ιναχο τα νιτρικά έφθασαν τα 106 mg/lt στις 23.9.1999. Οπως διαβεβαιώνουν οι αρμόδιοι, υπάρχει μια καλή γεώτρηση, από την οποία πίνει το χωριό, αλλά όλες οι άλλες είναι εκτός ορίων. Αυτή όμως η μοναδική που είναι μέσα στα όρια, κανείς δεν γνωρίζει ως πότε θα είναι κατάλληλη. Και αυτές δεν είναι παρά μόνο μερικές από τις πιο πρόσφατες αναλύσεις.

* Η κορυφή του παγόβουνου

Στα όρια του Δήμου Αργους τα χωριά Ηρα και Δαλαμανάρα δεν πίνουν νερό από τη βρύση, ενώ ακόμη και στις μεγάλες πόλεις, όπως το Αργος και το Ναύπλιο, παρά τις κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις των αρμοδίων, οι κάτοικοι πίνουν εμφιαλωμένο. Χρησιμοποιούν όμως το νερό σε μαγειρικές χρήσεις, αυξάνοντας έτσι ­ με τον βρασμό ­ τις δυσμενείς επιπτώσεις από τα νιτρικά που περιέχει, όπως βεβαιώνουν ειδικοί επιστήμονες.

Η νιτρορύπανση του νερού είναι μία μόνο από τις πληγές που βασανίζουν την περιοχή και απειλούν τη δημόσια υγεία, ιδιαίτερα των πιο ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά. Ολοι γνωρίζουν το μέγεθος του προβλήματος, όλοι υποψιάζονται τις επιπτώσεις του, αλλά σχεδόν κανείς δεν κάνει κάτι για την επίλυση ή έστω τον περιορισμό του.

Αυτό που συμβαίνει στην Αργολίδα συμβαίνει επίσης και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας και υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν ότι η Αργολίδα δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Εκατομμύρια τόνοι νιτρικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων εκχέονται στο περιβάλλον χωρίς κανέναν απολύτως έλεγχο ρυπαίνοντας τη γη, τον αέρα, τους επιφανειακούς και τους υπόγειους υδροφορείς με νιτρικά και άλλα καρκινογόνα κατάλοιπα. Στα κλαριά των δέντρων κρέμονται μαζί με τους καρπούς και μπουκάλια φυτοφαρμάκων, ενώ στις διώρυγες άρδευσης βρίσκει κανείς πεταμένα σακιά λιπασμάτων και μπουκάλια φυτοφαρμάκων.

Περίπου 20.000 γεωτρήσεις έχουν εξαντλήσει τα υπόγεια ύδατα, με αποτέλεσμα να εισχωρήσει η θάλασσα στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Από τις γεωτρήσεις αυτές, που πολλές φθάνουν σε βάθος εκατοντάδων μέτρων, ποτίζονται οι καλλιέργειες με νερά στα οποία οι συγκεντρώσεις νιτρικών ανέρχονται ως και σε 250 mg/lt.

* Αλάτι στα κανάλια

Ολόκληρα χωριά αναγκάζονται να αναζητήσουν πόσιμο νερό σε δημόσιες βρύσες διπλανών χωριών, όταν δεν πίνουν καρκινογόνο νερό εν αγνοία τους. Αλλοι καταφεύγουν σε πηγές τις οποίες δεν ελέγχει κανείς. Ολόκληρα χωράφια πλημμυρίζουν και σκεπάζονται με αλάτι.

«Το φαινόμενο γενικά είναι απογοητευτικό μέχρις απελπισίας και η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο. Πιστεύω ότι είναι πολύ μεγάλη η καταστροφή που έχει γίνει»επισημαίνει η κυρία Ιωάννα Αντωνοπούλου, υπεύθυνη της Δημοτικής Επιχείρησης Υδρευσης και Αποχέτευσης Αργους.

Το πρόβλημα, όπως όλοι επισημαίνουν, έχει δύο σκέλη. Το ένα είναι ο τεράστιος αριθμός γεωτρήσεων. «Στην Αργολίδα αυτή τη στιγμή πρέπει να έχουμε γύρω στις 18.000 γεωτρήσεις. Μπορεί να είναι και 20.000, δεν γνωρίζω. Οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται εδώ κάτω στον κάμπο. Αποτέλεσμα της αλόγιστης γεώτρησης ήταν να εισρεύσει η θάλασσα στους υπόγειους υδροφορείς. Το πρόβλημα εξαπλώνεται. Παρατηρούνται φαινόμενα υφαλμύρωσης ακόμη και σε πιο υψηλά σημεία, όπως είναι η Πρόστιμνα στα ορεινά. Οι γεωτρήσεις αυτές έχουν πάει σε τεράστια βάθη» εξηγεί η κυρία Αντωνοπούλου. Το άλλο σκέλος είναι τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα.

Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι κανένας δεν ελέγχει τις ποσότητες των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων που οι καλλιεργητές της περιοχής χρησιμοποιούν στα χωράφια τους, όπως βεβαιώνει και ο κ. Θ. Μιτσινίκος, υπεύθυνος του Κέντρου Ελέγχου Λιπασμάτων της περιοχής, μιας νεοσύστατης υπηρεσίας του υπουργείου Γεωργίας που φιλοδοξεί να αρχίσει κάποτε να ασκεί έλεγχο στην αλόγιστη χρήση αυτών των ιδιαίτερα τοξικών ουσιών, οι οποίες δεν επηρεάζουν μόνο την υγεία των ανθρώπων της περιοχής αλλά και την ποιότητα των γεωργικών προϊόντων και κατ' επέκταση όλων των καταναλωτών. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι από το 1992 το υπουργείο Γεωργίας έχει σταματήσει να συγκεντρώνει δεδομένα για τη χρήση των ουσιών αυτών στη χώρα μας.

* Δεν άκουγαν κανέναν

«Το θέμα των νιτρικών στην Αργολίδα είναι πολύ σοβαρό και πολύ παλιό» τονίζει ο κ. Α.Σαλεσιώτης, νομάρχης Αργολίδας. «Εδώ και δεκαετίες οι αγρότες ρίχνουν τόνους λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Οι επιστήμονες μάς έλεγαν από τότε ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε πρόβλημα με τα νιτρικά, αλλά κανείς δεν τους άκουγε».

Γεγονός είναι ότι εννέα χρόνια μετά την κοινοτική οδηγία 71676/ΕΟΚ για τη μείωση των αζωτούχων λιπασμάτων ­ που είναι και η κύρια πηγή των νιτρικών τα οποία ρυπαίνουν και καθιστούν επικίνδυνα τα νερά του Αργολικού, του Θεσσαλικού και του Κωπαϊδικού πεδίου, της λεκάνης Πηνειού Ηλίας, του Πηνειού Θεσσαλίας και της Δυτικής και Ανατολικής Θεσσαλίας ­ έξι συναρμόδια υπουργεία πήραν κοινή απόφαση για τη θέσπιση «Μέτρων και όρων προστασίας των νερών από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης».

Σε τι ακριβώς συνίστανται όμως αυτά τα μέτρα και πότε θα αρχίσουν να μπαίνουν σε εφαρμογή είναι κάτι που μόνον οι συναρμόδιοι φορείς γνωρίζουν. «Ως πολίτης της Αργολίδας, σας βεβαιώνω ότι δεν έχω διαπιστώσει να γίνεται κάτι για να λυθεί το πρόβλημα ή έστω να μειώσουμε τις επιπτώσεις. Δεν έχω ακούσει κανέναν να λέει να περιοριστούν τα λιπάσματα ή τα φυτοφάρμακα, ή να στραφούν σε πιο οικολογικές καλλιέργειες. Βέβαια μπορεί να γίνεται κάτι και να μην το γνωρίζω» επισημαίνει η κυρία Αντωνοπούλου.

* Εκρηκτικές διαστάσεις

Η καθυστέρηση αυτή χαρακτηρίζεται από πολλούς εγκληματική αμέλεια, αφού όλοι γνωρίζουν ότι το πρόβλημα έχει πάρει εκρηκτικές διαστάσεις εδώ και πολύ καιρό. Και βέβαια δεν ρυπαίνονται μόνον οι υδροφόροι ορίζοντες αλλά και ο Αργολικός κόλπος. «Η υπηρεσία μας εδώ και δύο χρόνια σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου κάνει μια μελέτη στον Αργολικό για να δούμε σε τι κατάσταση βρίσκεται. Πράγματι ο κ. Αγγελίδης, ο καθηγητής που είναι επικεφαλής της ομάδας, διαπίστωσε ότι ο Αργολικός κόλπος είναι σε μια μεσότροφη κατάσταση η οποία οφείλεται στις εκπλύσεις νιτρικών λιπασμάτων που φθάνουν στον Αργολικό μέσω των χειμάρρων» λέει η κυρία Αντωνοπούλου. Ακόμη πιο τραγικό είναι το γεγονός ότι κανένας δεν γνωρίζει τις ποσότητες υπολειμμάτων των ουσιών αυτών στα γεωργικά προϊόντα, αφού κανένας δεν διενεργεί τέτοιους ελέγχους.

«Το πρόβλημα με τη νιτρορύπανση είναι πολύ επικίνδυνο. Προσωπικά το γνωρίζω από το 1990, οπότε και άρχισα αναλύσεις σε νερά της περιοχής. Από τότε έχει επεκταθεί και σε περιοχές που παλαιότερα δεν είχαν πρόβλημα. Τα ανώτατα όρια είναι συζητήσιμα αφού έχουν καθοριστεί από χώρες οι οποίες έχουν ήδη πολύ έντονο πρόβλημα με τα νιτρικά»επισημαίνει ο κ. Κ. Κορωνιώτης, χημικός ειδικός Αναλυτικής Χημείας και Εδαφολογίας.
Καταστρεπτική διαχείριση από την πολιτεία




Παρά τις κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις των ειδικών για την καρκινογόνο επίδραση των νιτρικών, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Υγείας δεν έχουν ως σήμερα κάνει καμία μελέτη για τις επιπτώσεις της νιτρορύπανσης και της ρύπανσης από φυτοφάρμακα στην υγεία των κατοίκων της περιοχής. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στο γραφείο Ναυπλίου του Γενικού Χημείου υπάρχει μόνο ένας χημικός και κανένας μικροβιολόγος.

Παρά την έλλειψη των σχετικών μελετών όμως τα δεδομένα που υπάρχουν σχηματίζουν μια δραματική εικόνα. «Γνωρίζουμε ότι η περιοχή μας είναι μια από τις πρώτες στην Ελλάδα σε εμφάνιση καρκίνων. Σήμερα βγαίνουν δήμαρχοι της περιοχής και βεβαιώνουν ότι το νερό είναι κατάλληλο. Δεν γνωρίζω για ποιους λόγους το κάνουν αυτό, αλλά δεν μπορούμε να λέμε τη μία ημέρα ότι το νερό είναι κατάλληλο και την επόμενη ότι δεν είναι» επισημαίνει η κυρία Νάσου.

Τις ίδιες απόψεις εκφράζει και η κυρία Αντωνοπούλου: «Εχουμε ακούσει σε συνέδρια να αναφέρεται ο νομός μας ως ο πρώτος νομός στην Ελλάδα στους καρκίνους. Και ίσως είναι αλήθεια. Γιατί κάθε ημέρα που περνάει κάποιος φίλος μας, κάποιος γείτονάς μας, κάποιος γνωστός μας πεθαίνει από καρκίνο. Είναι φοβερό αυτό που γίνεται τα τελευταία χρόνια. Το βλέπουμε σε επίπεδο προσωπικό. Χάνουμε τους γείτονες, τους φίλους μας. Σήμερα ο καρκίνος είναι ένα καθημερινό φαινόμενο. Κάτι γίνεται σε αυτόν τον τόπο, δεν εξηγείται αλλιώς». Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 1996 στον Νομό Αργολίδας σημειώθηκαν 213 θάνατοι από νεοπλασίες.

«Ζητάμε να γίνει άμεσα επιδημιολογική μελέτη που να εξετάζει από τι πεθαίνουν οι κάτοικοι της περιοχής. Τα ποσοστά καρκίνου είναι ιδιαίτερα υψηλά, αλλά δεν μπορούμε να τα στατιστικοποιήσουμε. Κανένας δεν κρατάει στοιχεία. Στα πανεπιστήμια μιλάνε για αυξημένα κρούσματα λευχαιμίας στα παιδιά της περιοχής, αλλά δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία» τονίζει ο κ. Τασσόπουλος.

«Τα νιτρικά μετατρέπονται στον οργανισμό σε νιτρώδη, τα οποία είναι άμεσα καρκινογόνα.Το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στο νερό αλλά επεκτείνεται και στα τρόφιμα. Δυστυχώς δεν γίνονται καθόλου έλεγχοι στα λαχανικά, στα οποία συγκεντρώνονται μεγάλες ποσότητες νιτρικών. Αυτά δεν φεύγουν με το βράσιμο ­ αντίθετα, μετατρέπονται πιο εύκολα σε νιτρώδη» τονίζει ο κ. Κορωνιώτης.

Το πρόβλημα έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις και βεβαίως δεν περιορίζεται μόνο στην περιοχή της Αργολίδας αλλά απειλεί και όλες τις περιοχές της χώρας όπου γίνονται εντατικές μονοκαλλιέργειες. Στο μεταξύ τα έξι συναρμόδια υπουργεία συνεχίζουν μια καταστρεπτικά κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων της χώρας. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών έχουν θορυβηθεί, αλλά κανείς δεν αποφασίζει να πάρει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Γιατί η θάλασσα έφθασε ως τα χωράφια




Πριν από 50 χρόνια ο Αργολικός κάμπος ήταν μια εύπορη περιοχή που έμοιαζε με πολλές παράλιες περιοχές της Μεσογείου. Ο κάμπος ήταν γεμάτος πλούσια χωράφια, αμπελώνες κάλυπταν τις χαμηλές πλαγιές, ενώ στις υψηλότερες έβοσκαν αιγοπρόβατα. Από τότε, η εντατική γεωργία σε συνδυασμό με τις ανάγκες του τουρισμού και τις νέες οικονομικές προσεγγίσεις υπονόμευσαν την οικονομία και το περιβάλλον της περιοχής. Σε ορισμένες περιοχές τα δέντρα άρχισαν να κιτρινίζουν, η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα άρχισε να πέφτει με ρυθμό επτά μέτρα τον χρόνο και η θάλασσα άρχισε να εισρέει στα υπόγεια ύδατα.

Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις αυξήθηκαν κατά 300%-400%. Η χωροταξική διανομή των καλλιεργειών άλλαξε ριζικά και μαζί της άλλαξε και η οικονομία της περιοχής.

Οι παραδοσιακές πολυκαλλιέργειες αντικαταστάθηκαν από απέραντες μονοκαλλιέργειες αρχικά βερικόκκων και στη συνέχεια πορτοκαλιών, διότι έδιναν το μεγαλύτερο κατά στρέμμα εισόδημα. Οι καλλιέργειες αυτές έχουν αυξημένη ανάγκη σε νερό. Παρά τις χιλιάδες γεωτρήσεις τα νερά δεν έφθαναν για το πότισμα, με αποτέλεσμα πολύ νωρίς να παρουσιαστούν φαινόμενα λειψυδρίας. Κάθε χρόνο έπρεπε να σκάβουν όλο και βαθύτερα για να βρουν νερό.

* «Στέγνωσε» η κοιλάδα

Οπως αναφέρει σε έκθεσή του προς το Συμβούλιο της Επικρατείας ο γεωπόνος του υπουργείου Γεωργίας κ. Π. Καπούτσης, «η εξάντληση του νερού των υπόγειων υδροφορέων σε βάθος κάτω από τη στάθμη του νερού της θάλασσας και η διείσδυση θαλασσινού νερού στον υδροφόρο ορίζοντα δημιούργησαν το περίφημο πρόβλημα εξάντλησης και υφαλμύρωσης του υπόγειου νερού του Αργολικού πεδίου».

Οι ελώδεις περιοχές στο κέντρο της κοιλάδας στέγνωσαν, με αποτέλεσμα οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας πάνω από το έδαφος να μη μετριάζονται από τα επιφανειακά ύδατα. Εξαιτίας αυτού οι πορτοκαλιές, που σήμερα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του κάμπου, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε παγετούς, όπως απέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο και ο παγετός που έπληξε τα πορτοκάλια το βράδυ της προηγούμενης Πέμπτης καταστρέφοντας πραγματικά τη σοδειά των καλλιεργητών, παρά τη χρήση των ανεμομεικτών.

Οι πρώτες ενδείξεις υφαλμύρωσης εμφανίστηκαν ανατολικά εκτός του αργολικού πεδίου στην κοινότητα Ασίνης. Στη συνέχεια εμφανίστηκαν στην ανατολική πλευρά του πεδίου, στις περιοχές Ναυπλίου, Τίρυνθας, Αργολικού, Δαλαμανάρας και Πυργέλας. Σιγά σιγά το πρόβλημα άρχισε να παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Από τις αρχές της δεκαετίας του '60 η Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων εφήρμοζε ένα ερευνητικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της υφαλμύρωσης. Η έλλειψη γνώσεων όμως όξυνε το πρόβλημα αντί να το αμβλύνει.

Με απόφαση του υπουργείου Γεωργίας εγκρίθηκαν δύο πειράματα εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων με νερά από άλλες περιοχές. Το ένα έγινε πλησίον της Κοινότητας Αρείας και το δεύτερο στις κοινότητες Αργολικού, Δαλαμανάρας και Πυργέλας. Το συνεχώς μεγεθυνόμενο πρόβλημα όμως δεν ήταν δυνατόν να λυθεί με τις ελάχιστες ποσότητες υδάτων που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτά τα δύο πειράματα και οι αγρότες πίεζαν και ζητούσαν μόνιμη λύση.

Το 1984 άρχισε η νέα φάση εμπλουτισμού και ανατέθηκε στο Γεωργικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (Εργαστήριο Υδραυλικής, με υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Α. Πουλοβασίλη) ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο «Χρησιμοποίηση για άρδευση του νερού του φράγματος Κυβερίου Αργολίδας, παρακολούθηση και αντιμετώπιση της υφαλμύρωσης των υπόγειων νερών».

* Χάθηκαν περιουσίες

Επειδή, όπως αναφέρει ο κ. Καπούτσης, «δεν εξετάστηκαν τα προβλήματα στράγγισης των εδαφών των χαμηλών περιοχών του Αργολικού πεδίου δεν ελέγχθηκαν οι ισορροπίες προσθήκης και αφαίρεσης υπόγειων νερών με αποτέλεσμα να έχουμε συσώρευση φορτίων αλάτων στις περιοχές αυτές, φαινόμενο που οξύνθηκε με τις βροχοπτώσεις».

Πολλοί από τους αγρότες των περιοχών αυτών είδαν τις περιουσίες τους να χάνονται και τα χωράφια τους να πλημμυρίζουν και να γεμίζουν αλάτι. Πέντε χιλιάδες στρέμματα στην περιοχή ανάμεσα στην επαρχιακή οδό Αργους - Ναυπλίου και στην παραλιακή έγιναν έρημη γη.

«Εχουμε κτήματα μεταξύ Τίρυνθας, Δαλαμανάρας και Νέας Κίου» εξηγεί ο κ. Σ.Τασσόπουλος, κάτοικος της περιοχής. «Το 1996 και ενώ συνεχίζονταν τα έργα εμπλουτισμού, τα χωράφια μας άρχισαν να αναβλύζουν νερό. Σε λίγο τα ζώα μας βούλιαζαν στη λάσπη. Τα υπόγεια των σπιτιών του Ναυπλίου άρχισαν να πλημμυρίζουν. Ψάχνοντας να βρούμε τι έφταιγε πήγαμε στη νομαρχία και μας είπαν ότι έβρεξε πολύ. Οταν τους είπαμε να σταματήσει ο εμπλουτισμός, μας απάντησαν να μη διαμαρτυρόμαστε γιατί η Αργολίδα θα έχανε 6 δισ. από το Ταμείο Συνοχής. Παρά τις ενέργειές μας το κακό συνεχιζόταν».

* Προσφυγή στο ΣτΕ

Οι πληγέντες αγρότες κατέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας εξαιτίας της κακής χρήσης του εμπλουτισμού. Παράλληλα κατέθεσαν αγωγές αποζημιώσεων κατά παντός εμπλεκομένου με το θέμα φορέα καθώς και κατά συγκεκριμένων αρμοδίων με το κατηγορητήριο της παράβασης καθήκοντος και της πρόκλησης καταστροφής.

Την προηγούμενη Τρίτη το Τριμελές Εφετείο Ναυπλίου με δικαστικό βούλευμα παρέπεμψε σε δίκη για τις καταστροφές που προκάλεσε το έργο του εμπλουτισμού τούς: Γ.Αποστολόπουλο και Δ. Σαραβάκο, πρώην νομάρχες Αργολίδας, Α. Αντωνόπουλο, διευθυντή της Διεύθυνσης Εγγείων Βελτιώσεων Ν. Αργολίδας, Α. Πουλοβασίλη, πρώην πρύτανη του Γεωργικού Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικό υπεύθυνο του εμπλουτισμού, Θ. Μιμίδη, καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, και Κ.Σπανό, υπάλληλο του Γραφείου Γεωργικής Ανάπτυξης Αργους. Η δίκη, όταν θα γίνει, θα είναι η πρώτη δίκη με τέτοιο περιεχόμενο που έγινε ποτέ στην Ελλάδα.

Οι αγρότες που είχαν καταστραφεί από τον εμπλουτισμό στην προσπάθειά τους να στηρίξουν την υπόθεσή τους άρχισαν να κάνουν αναλύσεις στο νερό και τότε συνειδητοποίησαν και την υψηλή συγκέντρωση νιτρικών. «Τότε ακόμη δεν γνωρίζαμε για το πρόβλημα των νιτρικών. Το μάθαμε διά μέσου εγγράφων που έστειλε το Γεωργικό Πανεπιστήμιο και από μια ημερίδα του Συλλόγου Γεωπόνων που έγινε το 1990. Ενώ μας είπαν όμως ότι βρέθηκαν νιτρικά, δεν μας είπαν ότι αυτά είναι καρκινογόνα» λέει ο κ. Τασσόπουλος. http://www.tovima.gr/