«Η χώρα δείχνει ότι ξεπερνά τη μεγάλη κρίση της ύφεσης και της ανεργίας, που ζει τα τελευταία πέντε με έξι χρόνια» είπε, μεταξύ άλλων, στην εισαγωγική του τοποθέτηση κατά την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης για τους εθνικούς στόχους στο πλαίσιο της πολιτικής «ενέργεια – κλιματική αλλαγή προς το 2030», ο υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης.
«Όλοι ελπίζουμε», συνέχισε, «ότι το 2014 θα είναι το έτος της αλλαγής, της μεταστροφής και θα δούμε θετικά στοιχεία ανάκαμψης της εθνικής οικονομίας. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου επαρκές, εάν δεν αλλάξει το ίδιο το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Εάν δεν εξαφανιστούν οι παθογένειες αυτές που δημιούργησαν ένα οικονομικό μοντέλο που στηρίχθηκε αποκλειστικά και μόνο σε δανεικά και μας έφερε σε αυτή την κατάσταση, τότε πάρα πολύ γρήγορα η χώρα και η κοινωνία θα ξανακυλήσει εκεί που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση».
Στη συνέχεια έκανε απολογισμό του έργου του υπουργείου στους τομείς: προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, διαχείριση των απορριμμάτων, περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό, διαχείριση υδάτων και δασών και Εθνικό Κτηματολόγιο.
Τέλος, θέτοντας τις κατευθύνσεις της πολιτικης στον τομέα «ενέργεια-κλίμα» δήλωσε υπερήφανος ως ευρωπαίος πολίτης για την ευαισθησία της Ευρώπης στα θέματα της κλιματικής αλλαγής σε σχέση με άλλες εθνικές ή διεθνικές οντότητες. Και καταλήγοντας σημείωσε: «Θέλω να είναι απόλυτα σαφές ότι από την πλευρά του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής, της ανάπτυξης, της δημιουργίας νέου πλούτου, της προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών, της δημιουργίας όλων των θετικών επιπτώσεων, από τη δική μας τουλάχιστον οπτική γωνία το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας θα αποτελέσει κορυφαίο παράγοντα διαμόρφωσης του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας».
Ολόκληρη η τοποθέτηση του Γιάννη Μανιάτη:
Πρέπει να σας πω πριν ξεκινήσω, φαντάζομαι ότι το γνωρίζετε όλοι, πριν λίγη ώρα ανακοινώθηκε η παραίτηση του Υπουργού Αναπληρωτή, του Σταύρου Καλαφάτη, προκειμένου να διεκδικήσει τη Δημαρχία Θεσσαλονίκης.
Μιλώντας τόσο προσωπικά όσο και εκ μέρους όλη της Πολιτικής Ηγεσίας, αλλά πιστεύω και όλων των στελεχών του Υπουργείου, πρέπει να σας πω ότι με το Σταύρο είχαμε όλοι μία εξαιρετικά θετική και δημιουργική συνεργασία. Το αποτύπωμά του το πολιτικό και διοικητικό σε όλα τα θέματα του Υπουργείου που διαχειρίστηκε, πολεοδομία, χωροταξία, περιβάλλον, είναι εξαιρετικά θετικό κι έτσι θέλω εκ μέρους όλων, αλλά και εγώ προσωπικά, να του ευχηθώ καλό ταξίδι, καλό δρόμο στη νέα πορεία που χάραξε.
Θα ξεκινήσω με τρεις συνοπτικές παρατηρήσεις, για να βάλουμε το πλαίσιο μέσα στο οποίο θέλουμε να γίνει η σημερινή συζήτηση. Πρώτα απ΄ όλα, να διευκρινίσουμε το εξής : η σημερινή συνάντηση είναι η πρώτη μιας σειράς συναντήσεων που θα γίνουν με αφορμή, αλλά όχι μόνο, το κείμενο για την πολιτική «Ενέργεια - Κλιματική Αλλαγή εν όψει του 2030.»
Θέλω λοιπόν από την αρχή να επισημάνω τούτο: Με αφορμή το γεγονός ότι σήμερα έχουν προσκληθεί οι κατά τεκμήριο πιο αξιόπιστοι εκφραστές των απόψεων επί του ζητήματος των παρεμβάσεων της ενέργειας στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, μαζί με αυτήν την συνάντηση θέλουμε ως Υπουργείο να αξιοποιήσουμε τις ανταλλαγές απόψεων που θα γίνουν ως ένα ανοιχτό Φόρουμ για κάτι ακόμη πιο μεγάλο.
Και θέλω να είμαι σαφής. Η χώρα δείχνει ότι ξεπερνά τη μεγάλη κρίση της ύφεσης και της ανεργίας, που ζει τα τελευταία πέντε με έξι χρόνια. Όλοι ελπίζουμε ότι το 2014 θα είναι το έτος της αλλαγής, της μεταστροφής και θα δούμε θετικά στοιχεία ανάκαμψης της εθνικής οικονομίας.
Αυτό όμως δεν είναι καθόλου επαρκές, εάν δεν αλλάξει το ίδιο το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Εάν δεν εξαφανιστούν οι παθογένειες αυτές που δημιούργησαν ένα οικονομικό μοντέλο που στηρίχθηκε αποκλειστικά και μόνο σε δανεικά και μας έφερε σε αυτή την κατάσταση, τότε πάρα πολύ γρήγορα η χώρα και η κοινωνία θα ξανακυλήσει εκεί που ήταν όταν ξεκίνησε η κρίση.
Εμείς, ως Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που με μια μικρή δόση υπερβολής θεωρούμε ότι είμαστε ένας από τους δύο-τρεις πολύ βασικούς πυλώνες της χώρας για ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, θέλουμε να απαντήσουμε θετικά σε αυτή την πρόκληση.
Αυτή λοιπόν η συνάντηση θέλουμε να είναι μια συνάντηση για τον προσδιορισμό ενός άλλου παραγωγικού μοντέλου της χώρας, που στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας είναι μια εθνική οικονομία που παράγει νέο πλούτο και δεύτερον μια εθνική οικονομία που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Δε θέλουμε αυτό που λένε στα αγγλικά “jobless growth”, μας είναι απολύτως αδιάφορη η ανάπτυξη χωρίς θέσεις εργασίας. Μας είναι όμως, εξίσου, απολύτως απαραίτητη μια ανάπτυξη που πράγματι θα δημιουργεί νέο πλούτο.
Θέλω να φέρω στο μυαλό σας εκείνο που είναι ο πυρήνας αυτού του Υπουργείου και να σας καταγράψω μόνο με τίτλους το φάσμα των δραστηριοτήτων που είναι ήδη σε εξέλιξη, για να σας αποδείξω ότι πράγματι σε αυτό το Υπουργείο μπορεί να διαμορφωθεί το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Έχουμε σε εξέλιξη τα ακόλουθα θέματα που διαχειριζόμαστε:
Πρώτον, προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, προστασία βιοποικιλότητας, εθνική στρατηγική για τη βιοποικιλότητα. Διαμόρφωση για πρώτη φορά μετά από 15 με 20 χρόνια ενός άλλου μοντέλου προστασίας του συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας, που είναι το περιβάλλον της.
Δεύτερον, διαχείριση των απορριμμάτων, ως μιας νέας πηγής πλούτου και νέας πηγής δημιουργίας θέσεων εργασίας και ασφαλώς ως μιας πηγής ρύπανσης που πρέπει να πάψει πια να υφίσταται και να στηριχτεί σε συγκεκριμένες στρατηγικές και μεθοδολογίες.
Τρίτον, εθνικός ενεργειακός στρατηγικός σχεδιασμός, που είναι αν το θέλετε ένα μέρος αυτού που θα συζητήσουμε στη διάρκεια των επόμενων συναντήσεών μας.
Τέταρτο, Περιφερειακός Χωροταξικός Σχεδιασμός. Έχουν ανατεθεί και βρίσκονται στο στάδιο της κατάθεσης των προτάσεων 12 περιφερειακά χωροταξικά σχέδια, δηλ. ουσιαστικά η εθνική προσπάθεια να άρουμε τις περιφερειακές ανισότητες και να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά περιφερειακά πλεονεκτήματα, έτσι ώστε εν όψει της νέας προγραμματικής περιόδου να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα κάθε περιφέρειας της χώρας. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται -και τις επόμενες εβδομάδες θα λάβει σάρκα και οστά και θα γίνει η απαραίτητη δημόσια διαβούλευση- αυτό που εμείς έχουμε ονομάσει ως χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση, μια επαναπροσέγγιση εκ βάθρων αναδιάρθρωση όλου του τρόπου προσέγγισης των θεμάτων πολεοδομικής ρύθμισης και χωρικής - χωροταξικής ρύθμισης, προκειμένου να κατακτήσουμε το προφανές και αυτονόητο, επιτέλους, να μη χρειαζόμαστε 25 χρόνια για να εγκριθεί ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο. Προσθέτω τα Ρυθμιστικά Σχέδια Αττικής και Θεσσαλονίκης.
Διαχείριση υδάτων και δασών. Βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού πλαισίου, ενώ σε στάδιο ολοκλήρωσης τα διαχειριστικά σχέδια των υδρολογικών λεκανών όλης της χώρας.
Εθνικό Κτηματολόγιο. Έχουν προκηρυχθεί οι 28 μεγάλες Περιφέρειες της χώρας με ένα σημαντικό προϋπολογισμό, υπάρχει δέσμευση της Ελληνικής Δημοκρατίας ότι μέσα στο 2020 αυτή η χώρα θα πάψει πια να είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει Κτηματολόγιο. Αντί γι΄ αυτό, όχι μόνον θα αποκτήσει Κτηματολόγιο, αλλά με αφορμή το ότι το Εθνικό Κτηματολόγιο γίνεται σε μια χρονική συγκυρία μεγάλης ανάπτυξης των τεχνολογιών πληροφορικής, φιλοδοξούμε να αποκτήσουμε με βάση το Εθνικό Κτηματολόγιο, το πιο πλήρες, ενημερωμένο, άρτιο, διαρκώς ενημερούμενο γεωγραφικό πληροφοριακό σύστημα, που θα κάνει δυο πολύ βασικές δουλειές. Η πρώτη, θα καταγράφει, θα αποκαλύπτει και θα προστατεύει την ιδιωτική αλλά κυρίως τη δημόσια περιουσία και δεύτερον θα αποτελεί το βασικό εργαλείο σχεδιασμού της ανάπτυξης σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Γιατί στο τέλος της ημέρας, όλοι μας θέλουμε να έχουμε ένα αξιόπιστο, αντικειμενικό εργαλείο, για να αξιολογούμε και να κρίνουμε τις αποφάσεις της κάθε εξουσίας, κατά πόσον αυτές οι αποφάσεις συνάδουν με τη βιωσιμότητα, την αειφορία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει ούτε με γενικές εκτιμήσεις, ούτε με ευχολόγια. Γίνεται όταν στηρίζονται οι αποφάσεις αυτές σε ένα αντικειμενικό πληροφοριακό ολοκληρωμένο σύστημα και μπορούν να ελεγχθούν από τους ίδιους τους πολίτες.
Εμείς εδώ είμαστε μόνο ένα τμήμα, ένα μέρος, του συνολικού εθνικού προβληματισμού, μας λείπουν σημαντικά κομμάτια στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της κατανάλωσης ενέργειας. Μας λείπει, για παράδειγμα, το κομμάτι που λέγεται Μεταφορές και ασφαλώς μας λείπουν όλες οι δράσεις που σχετίζονται με την καθημερινή διαβίωση, την πολεοδομική και συγκοινωνιακή λειτουργία και συμπεριφορά των πολιτών αυτής της χώρας. Αυτό το κενό θα το καλύψουμε τις επόμενες συναντήσεις. Έχουμε πλήρη επίγνωση του πως πρέπει να διαμορφώσουμε το πλαίσιο αυτού του εθνικού διαλόγου. Θέλω όμως να κρατήσετε στο μυαλό σας, ότι με αφορμή ακριβώς τη μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο -και που σήμερα συμβολικά την ανοίγουμε και στον τόπο μας- για το που θέλουμε να βαδίσουμε σε σχέση με αυτές τις δυο βασικές παραμέτρους, με αφορμή αυτό θα τα ανοίξουμε όλα.
Και θα τεθούμε όλοι προ των ευθυνών μας. Με διαφάνεια, επιστημονική τεκμηρίωση, προοπτικές μέλλοντος και κυρίως με τη φιλοδοξία να διαμορφώσουμε αυτό που προείπα, ένα νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
Θα μου επιτρέψετε επίσης να κάνω μερικές πάρα πολύ σύντομες παρατηρήσεις, για να σας περιγράψω πως εμείς ως Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αντιλαμβανόμαστε τη χρονική συγκυρία στην οποία βρισκόμαστε.
Και μιλώ τώρα με την ταυτόχρονη ιδιότητα του Υπουργού της Ελλάδας, αλλά και του Προεδρεύοντος δυο Συμβουλίων Υπουργών: του Συμβουλίου Ενέργειας και του Συμβουλίου Περιβάλλοντος. Και εδώ να ανοίξω μια μικρή παρένθεση και να σας πω ότι η Γραμματεία του Συμβουλίου με έχει πληροφορήσει ότι πιθανά στα Συμβούλια που θα κάνουμε “back to back”, το ένα αμέσως μετά το άλλο την επόμενη μέρα στις αρχές του Μάρτη, πιθανά δεν θα υπάρχει κοινή, ενιαία προσέγγιση από τους Υπουργούς Ενέργειας και τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής.
Και πιθανά ως το ίδιο πρόσωπο που προεδρεύω και στα δυο Συμβούλια, θα υποχρεωθώ να στείλω στον Πρόεδρο του Συμβουλίου Κορυφής, δηλαδή τον Έλληνα Πρωθυπουργό που θα προεδρεύει στο Συμβούλιο Κορυφής που θα γίνει μετά από λίγες μέρες, ένα κείμενο που απλώς θα παραθέτω τις θέσεις των δύο διαφορετικών Συμβουλίων.
Προφανώς, η προσπάθεια της Ελληνικής Προεδρίας θα είναι να έχουμε κοινές θέσεις στα δυο Συμβούλια, όμως οι πληροφορίες που μας έρχονται από αρκετές εθνικές Κυβερνήσεις, είναι ότι υπάρχει μια πολύ ζωντανή συζήτηση και πολλές φορές διαφωνία, ανάμεσα στα Υπουργεία των ίδιων Κυβερνήσεων, των ίδιων χωρών.
Άρα, παρά το γεγονός ότι η προσπάθεια της Ελληνικής Προεδρίας θα είναι να καταλήξουμε σε ενιαίο κείμενο, ενώ στη συνέχεια το Συμβούλιο Κορυφής να δώσει κατευθύνσεις και σε εμάς αλλά και στους Υπουργούς Οικονομίας και Βιομηχανίας και Ανταγωνιστικότητας, που είναι βασικοί παραλήπτες των οδηγιών, φαίνεται ότι θέλει πολύ μεγάλη προσπάθεια για να το καταφέρουμε.
Η Ευρώπη μέχρι και σήμερα είναι πρωτοπόρος στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και επειδή εύκολα μαστιγώνουμε την Ευρώπη, θέλω να το καταθέσω. Η Ευρώπη -κι εγώ ως Ευρωπαίος πολίτης μπορώ να περηφανεύομαι- είναι μια διεθνής οντότητα που στα θέματα της κλιματικής αλλαγής συγκρινόμενη με όλες τις άλλες εθνικές ή διεθνικές οντότητες, είναι πράγματι η πιο ευαίσθητη και πρωτοπόρος στα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής.
Θεωρούμε ως χώρα, ότι αυτή η πρωτοπορία πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει και μετά το 2020 μέχρι τουλάχιστον το 2030. Άρα σε αυτή την κατεύθυνση, διότι αυτό το κατέγραψα ως θέση της Ελληνικής Προεδρίας και στις δυο ενημερώσεις που έκανα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Επιτροπή Ενέργειας, θεωρούμε λοιπόν ότι η Ευρώπη εκεί που θέλει να καταλήξει στο τέλος του 2014, θα πρέπει να είναι ένα κείμενο αρχών, μέτρων και δράσεων που θα συνεχίσουν να την διατηρούν στην κορυφή, στην πρωτοπορία των περιβαλλοντικών και κλιματικών δράσεων για την αποτροπή των δυσμενών επιπτώσεων.
Δυστυχώς, η ανθρωπότητα όπως γνωρίζετε όλοι με βάση το τελευταίο «ραπόρτο» των Ηνωμένων Εθνών βαδίζει σαν να μην καταλαβαίνει τι της γίνεται. Ενώ όλοι γνωρίζουν πως πρέπει να έχουμε στο τέλος του αιώνα αύξηση της θερμοκρασίας το μέγιστο 2 βαθμούς Κελσίου, αυτή τη στιγμή βαδίζουμε προς τους 4 βαθμούς Κελσίου. Και οι δυο αυτοί βαθμοί, φαίνεται ότι θα είναι δυστυχώς πραγματικότητα στην πρώτη τριακονταετία. Άρα, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ανακρούσουμε πρύμνα πλανητικά. Και η Ευρώπη εδώ πρέπει να παίξει ένα πολύ θετικό ρόλο, διότι θυμίζω σε όλους ότι το 2015 θα γίνει η μεγάλη διαπραγμάτευση στο Παρίσι για τη νέα συμφωνία, την παγκόσμια συμφωνία, που θέλουμε να είναι νομικά δεσμευτική για τους νέους στόχους μετά το Κιότο, για όλα τα κράτη της υφηλίου.
Επόμενη παρατήρηση. Να κρατήσουμε ότι η Ευρώπη παράγει μόλις το 11% των ρύπων, οι αναπτυσσόμενες χώρες το 60%. Άρα δεν φτάνει μόνο ο εαυτός μας να είναι καλός, πρέπει να αναπτύξουμε και μια διεθνή διπλωματία, προκειμένου να πείσουμε και τους υπόλοιπους συνομιλητές μας σε παγκόσμιο επίπεδο ότι είναι προς το συμφέρον όλων και κυρίως των πιο αδύναμων χωρών, να μην υποστούν τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Και έχει ενδιαφέρον, διότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ενέργειας ΙΕΑ λέει ότι προκειμένου να αποφύγουμε την κλιματική μεταβολή και να οδηγηθούμε σε μια παγκόσμια οικονομία χαμηλού άνθρακα, θα χρειαστούμε μέχρι το 2050 -έχει σημασία ο αριθμός- περίπου 36 τρισεκατομμύρια δολάρια. Με απλά λόγια, θα πρέπει η παγκόσμια κοινότητα να επενδύει περίπου 1 τρις το χρόνο σε τεχνολογίες και δράσεις χαμηλών εκπομπών διοξειδίου.
Και βεβαίως να υπενθυμίσω σε όλους ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη διεθνής οντότητα που έχει στον προϋπολογισμό της ξεκάθαρο ποσοστό της τάξης του 20%, περίπου 180 δις ευρώ, για την επόμενη προγραμματική περίοδο για όλες τις οριζόντιες και κάθετες δράσεις για θέματα κλιματικής αλλαγής. Δεν το πράττει αυτό άλλη οντότητα.
Τελειώνω με αυτά τα πολύ βασικά, για να αναφερθώ σε ορισμένα ζητήματα που θεωρώ ότι πρέπει να καθοδηγήσουν τον προβληματισμό μας, υπενθυμίζοντας ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας σε επίπεδο 28 κρατών-μελών κοστίζει κάθε χρόνο 450 δις και βεβαίως για λόγους ενεργειακής δημοκρατίας και για λόγους δικαιοσύνης για όλους τους ανθρώπους του πλανήτη, πάντα να θυμόμαστε το 1,5 δις ανθρώπων που δεν έχουν ηλεκτρικό και τα 2,5 δις ανθρώπων που τρώνε σε μη υγιεινές συνθήκες παραγωγής του, το φαγητό τους.
Να κρατήσουμε, επίσης, στο μυαλό μας ότι το Συμβούλιο Κορυφής -δηλαδή δεσμευτικό όργανο, όχι συμβουλευτικό όργανο- στο ψήφισμά του τον Μάρτιο του 2011 δεσμεύτηκε έναντι των πολιτών της Ευρώπης ότι το 2050 -σε σχέση με το 1990- θα έχουμε μείωση των εκπομπών από 80 έως 95%. Και αυτό για να το κάνουμε το 2030 πρέπει να ξεπεράσουμε το 44%. Άρα αυτό πάντα έχει να κάνει με το πώς εθνικά σχεδιάζουμε τις δράσεις μας.
Κρατώ επίσης από το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου -και νομίζω ότι είναι ένα εξαιρετικό κείμενο το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα συγκεκριμένα ζητήματα- κρατώ μερικούς αριθμούς που πάντα είναι χρήσιμοι όταν κάποιος προσπαθεί να προσεγγίσει ζητήματα τα οποία έχουν πολυπαραμετρική και πολλές φορές όχι τόσο σαφή προσέγγιση. Κρατώ στο μυαλό μου ότι σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις αν δεν βελτιώσουμε την ποιότητα του τοπικού ατμοσφαιρικού αέρα, τότε θα συνεχίσουμε να έχουμε απώλειες κονδυλίων της τάξης των 17 δις ευρώ το χρόνο, από χαμένες ζωές ανθρώπων, αν και βέβαια η ίδια η αξία της ζωής προφανώς δεν μετριέται. Όμως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει προσπαθήσει να ποσοτικοποιήσει ακόμη και αυτό. Και δεν μπορείς να το αγνοήσεις, όταν προσμετράς το κόστος της κάθε δράσης σου για την προστασία από τις αρνητικές μεταβολές της κλιματικής αλλαγής.
Θέλω να κρατήσουμε επίσης στο μυαλό μας το εξής: τα 28 κράτη-μέλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση ως οντότητα, δαπανά για εισαγωγές ορυκτών καυσίμων κάθε χρόνο πάνω από 400 δις ευρώ. Αναλογούν περίπου 1.000 ευρώ ανά κεφάλι Ευρωπαίου πολίτη. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική της Ευρώπης για την αξιοποίηση των γηγενών των εγχώριων μέσα στα κράτη-μέλη ορυκτών πόρων, είναι μία πολιτική που πάντα είναι θετική, γιατί μέχρι και το 2050 είναι προφανές ότι η Ευρώπη θα συνεχίσει να είναι εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα, παρά τις όποιες προσπάθειες και να κάνει.
Ολοκληρώνω, θυμίζοντας αυτό που ζητά από όλους μας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά τουλάχιστον 40% μείωση των εκπομπών, 40% αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης ενέργειας και 30% των ΑΠΕ, μέχρι το 2030, στο ενεργειακό ισοζύγιο των κρατών-μελών.
Υπάρχουν πάρα πολλά ζητήματα τα οποία έχουν τεθεί και θα τεθούν και στο Συμβούλιο Ενέργειας και στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος. Παράδειγμα: Στο θέμα της διακυβέρνησης, το “governance”, υπάρχει μία πολύ μεγάλη ασάφεια. Ακόμη κι αν συμφωνήσουμε στους στόχους, έχει πολύ μεγάλη σημασία πως αυτό το κατανέμεις και μάλιστα με δεσμευτικό τρόπο; Γιατί, αν δεν δεσμεύσεις τα κράτη-μέλη δεν έχει νόημα η γενικού χαρακτήρα δέσμευση, πως το κατανέμεις και το παρακολουθείς στα κράτη-μέλη;
Υπάρχει επίσης το αναμφισβήτητο ζήτημα, ότι η βιομηχανία της Ευρώπης έχει γονατίσει απέναντι σε ένα απίστευτο κόστος ενέργειας έναντι της βιομηχανίας των Ηνωμένων Πολιτειών, για παράδειγμα, που έχει σημαντικά μικρότερο κόστος ενέργειας και βέβαια η χώρα μας πήρε πρόσφατα κάποιες πρωτοβουλίες, για παράδειγμα για το “carbon leakage.”
Αλλά είναι αναμφισβήτητο ότι, εάν θέλουμε να έχουμε βιομηχανία και απασχόληση και θέσεις εργασίας, το Συμβούλιο Κορυφής θα πρέπει να δώσει κατευθύνσεις πως θα αντιμετωπίσουμε το αυξημένο κόστος που έχει το παραγωγικό κομμάτι της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και μιλώ ασφαλώς για τη βαριά, την ενεργοβόρο βιομηχανία, αλλά όχι μόνο, μιλώ και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Και ασφαλώς, γιατί αυτό συνιστά και μία από τις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας, πάντα στο μυαλό μας πρέπει να έχουμε την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, των περίπου 50 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών που πάσχουν, ή κινδυνεύουν να πέσουν στο καθεστώς της ενεργειακής φτώχειας.
Θα κλείσω με μία φράση, που θα μου επιτρέψετε να πω θεωρώ πως συνιστά έναν κορυφαίο εθνικό αναπτυξιακό στόχο. Στις τρεις δεσμεύσεις που πρέπει να συζητήσουμε και θα συζητήσουμε το επόμενο χρονικό διάστημα, αλλά όμως ξαναλέω θα πρέπει οι απόψεις μας και οι θέσεις μας να είναι τεκμηριωμένες δηλαδή να υποστούν τη βάσανο της απόδειξης ως ωφελιμότητας και των αντοχών της οικονομίας, θέλω να καταθέσω τη θέση του Υπουργείου για ένα μόνο θέμα. Είναι το παραμελημένο, αγνοημένο ζήτημα της ενεργειακής αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης ενέργειας.
Είναι ίσως η πιο κραυγαλέα περίπτωση αγνόησης μίας δράσης, της οποίας οι δευτερογενείς οι έμμεσες ωφελιμότητες για τις εθνικές οικονομίες κυρίως σε χώρες του νότου είναι τόσες πολλές, που προκαλεί κατάπληξη το ότι δεν έχουν αναγνωριστεί.
Θέλω λοιπόν να σας πω, ότι από την πλευρά της δικής μας προσέγγισης, αναπτυξιακής, οικονομικής, περιβαλλοντικής, το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας αποτελεί βασικό εθνικό στόχο στη διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου. Που, εκτός από μείωση των αρνητικών επιπτώσεων των εκπομπών ρύπων του θερμοκηπίου, εκτός από τη βελτίωση της καθημερινής διαβίωσης των νοικοκυριών διότι μειώνει το κόστος ενέργειας θέρμανσης ή ψύξης, ταυτόχρονα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κι ως μία ολιστικού χαρακτήρα προσέγγιση βελτίωσης του αστικού -και όχι μόνον- περιβάλλοντος, στο οποίο διαβιούμε όλοι μας.
Άρα, δεν είναι μόνο η δημιουργία των χιλιάδων θέσεων εργασίας στην οικοδομή, δεν είναι μόνο η εξοικονόμηση που θα γίνει στην τσέπη του κάθε νοικοκυριού και ιδιαίτερα του οικονομικά ασθενέστερου που ζει σε σπίτια ενεργειακά αθωράκιστα, είναι επιπλέον η βελτίωση της ποιότητας ζωής σε όλες τις πόλεις και βεβαίως και εκτός πόλεων στην περιφέρεια. Εάν σε αυτά προσθέσει κανείς το γεγονός ότι, τέτοιου είδους δράσεις στηρίζονται κατά 70%-75% σε πρώτη ύλη που παράγουν βιομηχανίες που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν στους εθνικούς στόχους.
Έτσι λοιπόν, θέλω να είναι απόλυτα σαφές ότι από την πλευρά του περιβάλλοντος, της κλιματικής αλλαγής, της ανάπτυξης, της δημιουργίας νέου πλούτου, της προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών, της δημιουργίας όλων των θετικών επιπτώσεων, από τη δική μας τουλάχιστον οπτική γωνία το ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας θα αποτελέσει κορυφαίο παράγοντα διαμόρφωσης του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας.
Σας έδωσα, ίσως λίγο πιο εκτεταμένα από ότι σχεδίαζα, τις δικές μας σκέψεις και θέλω να κλείσω με μία παρατήρηση. Δεν θέλω να πω ούτε για το κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο, ούτε για το τι κάνουμε στην εξοικονόμηση της ενέργειας, τα γνωρίζετε. Πρέπει να ξέρετε, μερικές φορές η θέση της Προεδρίας είναι πολύ πιο δύσκολη από το να είσαι απλό κράτος-μέλος. Λέω λοιπόν δημόσια για να το γνωρίζουμε όλοι, ότι η προεδρεύουσα χώρα πρέπει να είναι η πιο προσεκτική χώρα, διότι η δουλειά της δεν είναι να υποστηρίζει μόνον τις δικές της θέσεις, αυτό θα το κάνει έτσι κι αλλιώς, η δουλειά της είναι κυρίως να φέρει τα κράτη-μέλη που έχουν πάρα πολλές φορές εντελώς διαφορετικές απόψεις, σε κοινές συμφωνημένες δράσεις.
Η Προεδρία έχει τη δουλειά να διευκολύνει το διάλογο, να εξομαλύνει τις αντιθέσεις και να είναι σαφές ότι δεν τοποθετείται με τη μία, ή την άλλη πλευρά. Αλλιώς, δεν είναι καλή Προεδρία. Και γνωρίζετε πολύ καλά τα lobbies, εθνικά, οικονομικά, κοινωνικά, που υπάρχουν στον πολύ ευαίσθητο τομέα και της ενέργειας και των δράσεων της κλιματικής αλλαγής. Η Προεδρία οφείλει να έχει χαμηλούς τόνους, να κάνει τη δουλειά της προκειμένου να διευκολύνει την ανταλλαγή απόψεων και με δράσεις οι οποίες γίνονται πριν τα Συμβούλια Υπουργών να προσπαθούμε αυτό που σας περιέγραψα ως γενικό πλαίσιο δράσεων να το κάνουμε και πράξη, χωρίς προφανώς να μπορεί κανείς να επηρεάσει ούτε τις “blocking minorities” που υπάρχουν, ούτε τις πλειοψηφίες. Άρα, πρέπει λοιπόν να είναι απόλυτα σαφές ότι μερικές φορές δεν μπορούμε να απαντούμε σε σχόλια ή δημοσιεύματα, με τα οποία μπορεί και να συμφωνούμε, διότι η δική μας δουλειά είναι ακριβώς να διευκολύνουμε αυτό το διάλογο.
Για το τέλος θα σας αναφέρω το εξής: Έχουμε σκοπό να κάνουμε έναν διαφανή και ειλικρινή διάλογο κι έχουμε σκοπό να αδράξουμε την ευκαιρία που μας δίνεται, δηλαδή Προεδρία / σχεδιασμός νέας προγραμματικής περιόδου / απαντήσεις στα καυτά ερωτήματα του ενεργειακού μείγματος της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής βιομηχανίας και της προστασίας των ευάλωτων νοικοκυριών/ διαμόρφωση ενός άλλου αναπτυξιακού τοπίου στη χώρα με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, να την αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και με τη συμμετοχή όλων, υμών και άλλων, στο τέλος της Προεδρίας να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε σχεδιάσει κάτι το οποίο μπορεί να παρουσιαστεί στον Έλληνα πολίτη ως μία αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον.
Ευχαριστώ πολύ. Σας καλώ να ξεκινήσουμε το διάλογο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου