Μύθοι και αλήθειες για τα πρωτόγνωρα δίδυμα πλεονάσματα

Η Ελλάδα πέτυχε το 2013 πλεόνασμα στο εξωτερικό της ισοζύγιο για πρώτη φορά από το 1948 που υπάρχουν ιστορικά στοιχεία και πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα για πρώτη φορά από το 2002, προκαλώντας πανηγυρισμούς εντός και εκτός Ελλάδος. Η χώρα κατάφερε να αναστρέψει (σημ. αριθμητικά το 2013) σε «δίδυμα πλεονάσματα» τα «δίδυμα ελλείμματα» που κατηγορήθηκαν πολλάκις τα προηγούμενα χρόνια για τα αίτια που οδήγησαν την ελληνική οικονομία και κοινωνία στις συμπληγάδες του μνημονίου.

Ωστόσο, υπάρχει πλέον ένα νέο στοίχημα, λένε οι ειδικοί. Να γίνουν διατηρήσιμα καθώς το εξωτερικό πλεόνασμα βασίζεται και σε συγκυριακούς παράγοντες (ύφεση), ενώ το δημοσιονομικό πλεόνασμα έχει βασιστεί σε 63 δισ. ευρώ διαδοχικών πακέτων μέτρων από τον Μάιο του 2010 που έχουν «γονατίσει» την οικονομία και την κοινωνία προκαλώντας πλέον ισόποσες ληξιπρόθεσμες οφειλές...

* Στο μεν εξωτερικό πεδίο (ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, δηλαδή εμπορικό, υπηρεσιών, μεταβιβάσεων και εισοδημάτων) «βοήθησε» και η καταρράκωση των εισαγωγών (προϊόντων, υλικών, εξοπλισμού) λόγω της κρίσης και για να διατηρηθεί το επίτευγμα. Δηλαδή εξηγούν, στην αναμενόμενη ανάκαμψη πρέπει να υπάρχει πλέον συνεκτικό σχέδιο στήριξης των εξαγωγικών τομέων που έχουν προοπτικές αλλά και έμφασης σε τουρισμό και μεταφορές για να διατηρηθεί το όφελος.

Η ΤτΕ χθες ανακοίνωσε ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών κατέγραψε πλεόνασμα 1,2 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 4,6 δισ. ευρώ το 2012. Στηρίχθηκε σε τουριστική ανάκαμψη (πλεόνασμα ισοζυγίου υπηρεσιών 16,8 δισ. παρά τις πιέσεις λόγω κρίσης στις μεταφορές) και σε αύξηση των μεταβιβάσεων προς την χώρα (κυρίως κοινοτικών κονδυλίων).

Στηρίχθηκε και στην μείωση του ελλείμματος –που όμως παραμένει– στο εμπορικό ισοζύγιο. Οι εξαγωγές ανακάμπτουν μεν αλλά αργά στα 22,5 δισ. ευρώ το 2013 (γιατί επηρεάζει και η κρίση στα υπόλοιπα κράτη, η έλλειψη ρευστότητας των ελλήνων επιχειρηματιών αλλά και η απουσία συνολικού σχεδίου τυποποίησης προϊόντων, έμφασης σε κλάδους, συνολικής πολιτικής προώθησης κλπ).

Ωστόσο, οι εισαγωγές συνέχισαν να μειώνονται στα 39,76 δισ. ευρώ, καταλήγοντας σε εμπορικό έλλειμμα 17,2 δισ. ευρώ από 19,6 δισ. ευρώ έναν χρόνο πριν (καθώς τα έργα και οι επενδύσεις έχουν παγώσει σχεδόν λόγω της κρίσης και οι πολίτες μειώνουν συνεχώς την καταναλωτική δαπάνη). Ετσι, λένε οι ειδικοί, αν δεν δοθεί έμφαση στην υποκατάσταση μέρους των εισαγωγών (από τα οπωροκηπευτικά έως τα ρούχα και τον εξοπλισμό) από εγχώρια αγαθά στο μέλλον το πολύ σημαντικό αυτό πρωτογενές πλεόνασμα δεν μπορεί να διασφαλιστεί και να μεγεθυνθεί...

* Στο εσωτερικό πεδίο, στο δημοσιονομικό πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 1,5 δισ. ευρώ όπως προανήγγειλε η κυβέρνηση, η επιχειρηματολογία είναι γνωστή. Αμφισβητείται υπό συνθήκες πρωτόγνωρης ύφεσης κατά 25% η δυνατότητα των πολιτών να συνεχίσουν να πληρώνουν φόρους, θεωρείται αδύνατη οικονομικά και κοινωνικά νέα περικοπή δαπανών και αναζητείται λύση μέσω της ανάπτυξης αλλά και της πάταξης φοροδιαφυγής, σπατάλης και γραφειοκρατίας, πάταξη που όμως χρονίζει στα... λόγια με λίγα προς το παρόν αποτελέσματα.

Πανηγυρισμοί

Χθες πάντως οι πανηγυρισμοί περίσσεψαν για το πλεόνασμα του εξωτερικού ισοζυγίου που ανάγεται σε ένα ακόμη όπλο στην φαρέτρα της κυβέρνησης που ξεκινά την Δευτέρα την διαπραγμάτευση με την τρόικα. Το ΥΠΟΙΚ ανακοίνωσε χθες ότι «το πλεόνασμα στο εξωτερικό ισοζύγιο της χώρας, σε συνδυασμό με το πρωτογενές πλεόνασμα που επετεύχθη στον κρατικό προϋπολογισμό το 2013, εξαλείφουν πια τα δυο αίτια της ελληνικής οικονομικής κρίσης, δηλαδή τα μεγάλα δίδυμα ελλείμματα στον προϋπολογισμό και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Αναφέρει ότι "σηματοδοτείται έτσι η έναρξη αναστροφής των παλαιών και επίμονων τάσεων ελλειμμάτων της Ελληνικής οικονομίας και αποτελεί θετικό οιωνό για την εκπλήρωση των εκτιμήσεων για το 2014 ως το έτος επιστροφής της οικονομίας σε τροχιά υγιούς και βιώσιμης ανάπτυξης».

«Κατορθώσαμε να αναστρέψουμε την πορεία της ελληνικής οικονομίας», δήλωσε στο ίδιο μήκος κύματος χθες ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, προσθέτοντας ότι «τώρα μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία».

Μόνο που οι δανειστές, φαίνεται να επιμένουν σε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από αυτές που μπορεί και δέχεται προεκλογικά να φέρει σε πέρας η κυβέρνηση, εκτιμώντας σύμφωνα με πληροφορίες ότι ο βαθμός συμμόρφωσης της κυβέρνησης στα μέτρα του μνημονίου είναι χαμηλός, ενώ δυσανασχετούν και για την πρόθεσή της να μην υλοποιήσει όλες τις δράσεις που προτείνει ο ΟΟΣΑ για τις αγορές. Πάντως ο ΥΠΟΙΚ δήλωσε χθες ότι η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στην υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, που έχουν απομείνει και τις οποίες έχει αναλάβει, σημειώνοντας ότι «όλα βρίσκονται στο σωστό δρόμο».
Της Δήμητρας Καδδά